استاندارد رنگ سیم برق، رنگ بندی سیم و کابل برق

رنگ های سیم های برق با توجه به یک سری موارد تعیین می شوند و هر رنگ نشان دهند یک نوع سیم با یک سری ویژگی ها می باشد. این استاندارد در کشورهای مختلف و همین طور ایران مشخص است و هر رنگ یک نوع سیم با کاربرد مخصوص به خود را نشان می دهد.

استاندارد رنگ سیم برق، رنگ بندی سیم و کابل برق

اگر به سیم و کابل ها دقت کرده باشید، متوجه می شوید که هر کدام از آن ها رنگ مختلفی دارد. سیم و کابل ها به دلایل گوناگونی با رنگ های گوناگون تولید می شوند که نشان می دهد که آن ها چه وظایفی دارند و در کجاها به کار می روند. همین طور وجود رنگ های مختلف در آن ها در زمان بروز مشکلات و آسیب ها کمک بیشتری می کند تا برطرف شوند. از طرفی کد بندی و دسته بندی سیم ها با استفاده از رنگ برای افراد ساده و راحت تر می گردد. در این مقاله می خواهیم استاندارد رنگ سیم برق و کابل را به شما بگوییم.

استاندارد رنگ سیم برق در ایران و سایر کشورها

رنگ های سیم های برق با توجه به یک سری موارد تعیین می شوند و هر رنگ نشان دهند یک نوع سیم با یک سری ویژگی ها می باشد. این استاندارد در کشورهای مختلف و همین طور ایران مشخص است و هر رنگ یک نوع سیم با کاربرد مخصوص به خود را نشان می دهد. برای مطالعه بیشتر درباره حروف و علائم اختصاری انواع سیم و کابل به لینک آن مراجعه فرمایید.

معنی رنگ های سیم برق چیست؟

برای رنگ سیم های برق یک سری استانداردهایی وجود دارد که عبارتند از:

• رنگ سیاه: سیم هایی که فاز یک دارند به رنگ سیاه بوده و به دلیل ارسال و انتقال جریان برق به وسایلی اعم از پریز، مدار و سوئیچ به کار می روند، به همین دلیل سیم های مشکی همیشه دارای برق هستند
• رنگ قرمز: سیم های که دو فاز هستند به رنگ قرمز می باشند.
• رنگ سفید: سفید برای سیم های ارت یا همان اتصال به زمین از زرد یا سبز استفاده می کنند.
• رنگ سبز: برای سیم های ارت یا همان اتصال به زمین از رنگ زرد یا سبز استفاده می کنند.
• رنگ آبی: برای سیم های جریان برق و اتصالات استفاده می شوند.

استاندارد معروف رنگ سیم ها

در مورد سیم ها یک سری استاندارد های رنگی وجود دارد. به عنوان مثال سیم های مشکی همیشه برق دارند و رنگ های آبی و سفید برای سیم های خنثی به کار می رود. سیم هایی که از پوشش سبز رنگ برخوردارند نیز سیم ارت یا همان اتصال به زمین می باشند. این موارد یک سری استانداردهای کلی هستند که در داخل کشور ما و برخی از مناطق استفاده می شود. اما ممکن است هر کشوری به منظور دسته بندی سیم و کابل از رنگ خاصی استفاده کند که باید استانداردهای آن ها را هم در نظر داشت.

به عنوان مثال استاندارد رنگ بندی سیم برق در اروپا به شکل زیر است:

• سیم خنثی یا نول: آبی
• سیم ارت: سبز
• سیم فاز 1: قهوه ای
• سیم فاز دو: مشکی
• سیم فاز سه: خاکستری

یا این استاندارد رنگ سیم در ژاپن و کانادا به شکل زیر است:

1. رنگ خاکستری یا سفید : سیم های نول یا خنثی
2. رنگ های سبز: هادی های حفاظتی

رنگ بندی کابل ها چگونه است؟

کابل ها نیز مانند سیم ها از یک سری رنگبندی های مخصوص برخوردارند که به شناخت و استفاده از آن ها کمک زیادی می کند که عبارتند از:

کابل های برق

کابل های برق با توجه به استاندارد ملی ایران رنگ بندی می شوند که عبارتند از:

• سیم فاز: بنفش، نارنجی، قرمز و قهوه ای
• سیم ارت: سبز همراه با نوارهای زرد رنگ
• سیم نول: آبی

رنگ بندی سیم و کابل های شبکه

• سیم آبی: سیم داده یک
• سیم نارنجی: سیم داده دو
• سیم قهوه ای: سیم داده سه
• سیم سفید همراه با نوار آبی: سیم داده چهار
• سیم سفید با نوار نارنجی: سیم داده پنج
• سیم سفید با نوار قهوه ای: سیم داده شش

رنگ بندی سیم و کابل های صوتی و تصویری

• کانال راست: قرمز
• کانال چپ: سیاه
• کانال راست: سفید
• کانال چپ: سبز
• کانال راست: آبی
• کانال چپ: قهوه ای

رنگ بندی کابل های صنعتی

لازم به ذکر است که این رنگ ها عموما برای کابل های پنج یا سه سیمه به کار می رود و در کابل های چند سیمه رنگ های بیشتری به کار گرفته می شود. همین طور ممکن است بعضی از تولید کنندگان و سازندگان کابل های شبکه از رنگ خاص خود استفاده کنند که روی جعبه ساخت زده می شود.
برای مطالعه بیشتر درباره راهنمای خرید سیم برق و کابل برق به این لینک مراجعه فرمایید.

اهمیت رنگ بندی استاندارد سیم ها

شاید این سوال برای شما پیش بیاید چرا اصلا سیم و کابل را رنگ بندی می کنند؟ زمانی که استانداردهای رنگ بندی برای آن ها در نظر گرفته می شود کمک می کند تا مهندسان و افراد مختلف، این سیم و کابل ها را راحت شناسایی کرده و اشتباهات مختلف مانند اتصال های جابه جا را انجام ندهند. همین طور رنگ بندی سیم ها باعث واضح بودن آن ها در سیم کشی می شود و شناخت آن ها را ساده و راحت تر می کند.

استاندارد عمومی رنگ سیم برق بر مبنای تعداد رشته

سیم ها می توانند به صورت تک و یا چند رشته باشند. برای هر کدام از آن ها یک سری استانداردهای رنگی وجود دارد که به شرح ذیل هستند.

سیم های تک رشته

• سیاه: سیم های فاز یک و دارای برق
• قرمز: سیم های دو فاز و دارای برق
• سفید: سیم های خنثی و معمولا دارای برق
• سبز: سیم ارت
• آبی: سیم های دارای جریان برق

استاندارد رنگی کابل های دو رشته

در طیف رنگی کابل های دو رشته معمولا از رنگ های مشکی و آبی استفاده می کنند. کابل های دو رشته از دو سیم مجزا تشکیل شده اند که از رنگ آبی و مشکی به منظور کد بندی بهره می گیرد. در این مدل کابل ها رنگ مشکی نشان دهنده فاز بودن سیم و رنگ آبی سیم نول می باشد. در بعضی موارد هم در کابل های دو رشته از سیاه به جای قرمز استفاده می کنند که نشان دهنده فاز بودن سیم است. همین طور ممکن است در کابل دو رشته برای سیم نول رنگ زرد هم استفاده شود.

اما با این وجود استاندارد اصلی برای رنگ قرمز و آبی سیم، فاز و نول می باشد.

استاندارد رنگی کابل سه رشته

در ساخت کابل سه رشته از رنگ های قرمز، آبی و سبز بهره می گیرند. در بعضی موارد می توان از رنگ زرد به جای سبز هم بهره بگیرند. کابل های سه رشته به آن ها کابل سه فاز هم می گویند، دارای سه رشته سیم جدا هستند که در آن ها رنگ قرمز نشان دهنده فاز، رنگ زرد یا سبز نشان دهنده سیم فاز و رنگ آبی هم نشان دهنده سیم نول می باشد.

 استاندارد رنگی کابل های چهار رشته

در این کابل از 4 رشته سیم به رنگ های سیاه، قرمز، زرد و بنفش استفاده می کنند که رنگ های مشکی برای سیم فاز، رنگ قرمز فاز دوم، رنگ بنفش برای سیم فاز سوم و رنگ های زرد هم برای سیم نول به کار می رود.

استاندارد رنگی کابل پنج رشته

کابل پنج رشته جزء محبوب و پر استفاده ترین کابل ها به شمار می رود که به عنوان کابل های مخابراتی استفاده می شوند. کابل های پنج رشته به عنوان کابل های سه فاز محسوب می شوند که دارای 5 رشته سیم هستند که سه تای آن ها به شکل مسیر جریان سه فاز و از دو رشته دیگر به عنوان نول و ارت به کار می روند. همین طور این کابل ها نیز دارای رنگ بندی سفید، قرمز، مشکی، زرد و بنفش هستند که می توان در جنبه های مختلف از آن ها بهره گرفت.

رنگ بندی سیم و کابل

با توجه به موارد گفته شده رنگ های انواع سیم مختلف و کابل ها را دانستیم اما به صورت کلی استاندارد رنگ بندی سیم برق به شکل زیر است که می توان از آن ها برای شناخت و استفاده از سیم ها استفاده کرد. اگر استاندارد رنگبندی وجود نداشته باشد، شناخت سیم ها سخت بوده و در استفاده از آن ها مشکلات متعددی ایجاد می شود؛ بنابراین هر کسی که با سیم و کابل سروکار دارد، باید این رنگ بندی ها را بشناسد. 

• فاز یک : قهوه ای
• فاز دوم: سیاه
• فاز سوم: خاکستری
• نول یا خنثی: آبی
• سیم ارت: سبز همراه با نوارهای زرد