سیلندر (جک) پنوماتیک

سیلندر پنوماتیک (انواع جک های پنوماتیک و برندهای مطرح)

سیلندر پنوماتیک که به آن جک پنوماتیک هم گفته می‌شود برای انتقال نیرو در راستای خطی یا طولی کاربرد دارد. برای ساخت جک پنوماتیک از قطعاتی همچون میله، سیلندر و پیستون استفاده می‌شود. این ابزار کاربردی به چندین شکل است که رایج‌ترین نوع آن به صورت دوکاره (دوطرفه) و تک کاره (یک طرفه) است. در ادامه با ما همراه باشید تا بیشتر به توضیح این ابزار کاربردی بپردازیم.

سیلندرپنوماتیک چیست؟

جک پنوماتیک یا سیلندرپنوماتیک یکی از کاربردی‌ترین ابزارها در صنایع مختلف است. از این وسیله برای ایجاد نیروی بالا برنده و حرکات طولی یا خطی استفاده می‌شود. همانطور که اسم این قطعه برمی‌آید با استفاده از نیروی هوا عمل می‌کند. پیستون و سیلندر دو قسمت اصلی در ساخت جک پنوماتیک است. به طوری که سیلندر بخش ثابت آن است و پیستون هم در داخل سیلندر قرار می‌گیرد. سپس از طریق جریان ورودی هوا به حرکت درمی‌آید.

از نظر ظاهر و همچنین نحوه کاربرد و نوع نصب این قطعه به اشکال مختلفی دسته‌بندی می شود. اما دو نوع یک طرفه و دوطرفه رایج‌ترین انواع سیلندر پنوماتیک در بازار است.

در این قطعه هوای فشرده از قسمت ورودی جک وارد و بعد در پشت سیلندر جمع می‌شود. فشار هوا در نهایت صفحه سیلندر را به حرکت درمی‌آورد. شفت جک هم به سیلندر متصل است که با حرکت سیلندر، این قسمت هم به دنبال آن حرکت می‌کند.

قطر پیستون و طول کورس مهم‌ترین معیارها برای انتخاب جک پنوماتیک هستند. طول کورس همان فاصله بین نقطه حرکت اولیه تا اخرین نقطه‌ای که میله پیستون طی می‌کند. برای تعیین طول کورس از واحد میلی‌متر استفاده می‌شود.

محصولاتی که در بازار موجود است، دارای طول کورس‌های متفاوتی هستند که از 1 تا 2000 میلی‌متر متغیرند. صنعت‌گران با توجه به نیاز خود یکی از این محصولات را با طول کورس متناسب خریداری می‌کنند.

انواع جک پنوماتیک در بازار

محصولاتی که به عنوان سیلندر پنوماتیک در بازار شناخته شده‌اند، به چندین شکل در بازار موجودند که عبارتند از:

سیلندرهای یک کاره یا یک طرفه

همانطور که گفتیم پیستون در داخل سیلندر با کمک فشار هوا به حرکت درمی‌آید. در سیلندرهای یک طرفه، هوای فشرده فقط از یک سمت وارد آن می‌شود و پیستون از طریق آن حرکت می‌کند. در این نوع از جک پنوماتیک به محض اینکه راه ورودی فشار هوا قطع شود، یک فنر بازگرداننده وجود دارد که پیستون و میله پیستون را به حالت اول برمی‌گرداند.

از این نوع جک برای پرس قطعات، ساخت گیره‌های پنوماتیکی، فشرده‌سازی قطعات و یا جدا کردن قطعات از قالب (به خصوص در صنعت پلاستیک‌سازی) استفاده می‌شود.

ویژگی‌های سیلندر پنوماتیک عبارتند از:

• تا زمانی که جک حرکت می‌کند، مصرف هوا ادامه دارد.
• وقتی فشار هوا قطع باشد، فوراً جک هم متوقف و بدون حرکت می‌شود. این مزیت باعث بالا رفتن دقت کار می‌شود.
• طول کورس فنر در جک پنوماتیک تک کاره کم است و به همین دلیل میزان خروج سیلندر هم به مقدار کمتری است.
• از آنجا که مقاومت فنر در این نوع جک بالاست، نیروی جلو رفتن در آن 10% کاهش می‌یابد.

جک پنوماتیک دوکاره یا دوطرفه

نوع دیگری از سیلندر پنوماتیک موجود در بازار به صورت دو طرفه است. مهم‌ترین مشخصه آن، عملکرد رفت و برگشتی میله پیستون است. در سیلندرهای یک طرفه برای بازگرداندن پیستون به حالت قبل از فنر استفاده می‌شود. اما در جک پنوماتیک دوطرفه خبری از فنر نیست و هوای فشرده است که حرکت بازگشت پیستون را برعهده می‌گیرد. به این صورت که از دو سمت جک، میل یا شفت پیستون به سمت بیرون می‌آید. در نتیجه می‌تواند از هر دو سمت کار کند.

در واقع در سیلندرهای دوکاره میله پیستون دوطرفه است. همچنین سطح دو طرف پیستون هم با هم برابر است که باعث می‌شود تا نیروی هر دو طرف (رفت و برگشت پیستون) با هم برابر شود.

در این نوع از سیلندر هوای فشرده از طریق پورت جک وارد می‌شود. سپس پیستون به حرکت درمی‌آید و بعد از سمت دیگر، هوای فشرده خارج می‌شود. همزمان با خروج هوای فشرده، از سمت درپوش بالایی سیلندر هوای فشرده دوباره وارد می‌شود تا پیستون و شفت سیلندر به حالت قبل برگردد.

از سیلندرهای دوطرفه پنوماتیک برای حرکات خطی که به نیروی متوسط یا کم نیاز دارند، استفاده می‌شود. در واقع در صنایعی که به پایین آوردن قطعات، سوراخ‌کاری، برش زدن و یا پرس کردن نیاز باشد، جک پنوماتیک دوکاره کاربرد دارد.

ویژگی‌های این نوع از جک‌ها عبارت است از:

• در دو طرف رفت و برگشت از سیلندر استفاده می‌شود.
• این قطعه دوکاره ظاهر ساده دارد.
• اگر دو جک پنوماتیکی دوکاره را در کنار هم قرار دهیم می‌توان حرکت شفت یا پیستون را در چند نقطه موضعی متوقف کرد.

انواع دیگر جک‌های پنوماتیکی در بازار

علاوه بر دو نوع سیلندری که برایتان توضیح دادیم، سیلندرهای دیگری هم در بازار وجود دارد که از جمله می‌توان به جک‌های هوا دوار و هوای بدون راد (رادلس) اشاره کنیم.

سیلندر هوا دوار برای ایجاد حرکات چرخشی استفاده می‌شود. از سیلندر رادلس یا بدون راد هم برای اتصالات مغناطیسی کاربرد دارد.

جک‌های پنوماتیکی چه مزیت‌هایی دارند؟

استفاده از سیلندر پنوماتیک مزیت‌های زیادی را به همراه دارد. این قطعات بدون نیاز به سوخت‌های آلاینده و مضر فعالیت دارند. به همین دلیل در صنایع مختلف غذایی، دارویی و یا صنعت تولید قطعات پلاستیکی از آن‌ها استفاده می‌شود. بهداشتی بودن مهم‌ترین مزیت سیلندرهای پنوماتیکی است که آن‌ها را برای کارخانه‌هایی که به بهداشت اهمیت می‌دهند، مهم و کاربردی می‌کند.

بهترین برندهای سیلندر پنوماتیک

در حال حاضر محصولات زیادی با برندهای ایرانی و خارجی در بازار وجود دارد که انتخاب را برای مشتریان دشوار می‌کند. برخی از بهترین برندهای جک پنوماتیک می‌توان به پارس پنوماتیک و فستو پنوماتیک اشاره کنیم.

در پایان

جک پنوماتیکی به عنوان قطعه‌ای مهم برای صنایع مختلف بهداشتی، غذایی، دارویی و .... است. این محصول که به دو شکل یک طرفه و دو طرفه در بازار موجود است، می‌تواند برای برشکاری، ایجاد فشار و پرس و .... استفاده شود. برندهای مختلفی از این محصول با قیمت‌های متفاوتی در بازار موجود است. برای انتخاب و خرید سیلندر پنوماتیک مناسب ابتدا باید هدف خود از خرید آن را مشخص کنید.